Olan biten her şeyin bir nedensellik bağlantısı içinde gerçekleştiğini ve bunun dışına çıkmanın mümkün olmadığını söyleyen görüştür. Buna göre her olay kendinden önce gelen sebep ya da sebeplerin kaçınılmaz bir sonucudur. Bu görüş pek çok alanda pek çok şekillerde kendini gösterebilir. Örneğin, mekanist belirlenimcilik, evrendeki her şeyin (onun bir parçası olan insan da dahil) belirli bir işleyişi ve yasaları olan mekanik bir sisteme tabi olarak var olduğunu ve bu mekanizmanın olayların akışını belirlediğini söyler. Toplumsal belirlenimcilik, insanı ve kavrarlarını içinde yaşadığı toplumsal koşulların belirlediğini ve harekete geçirdiğini iddia eder vb. Belirlenimcilik görüşünün insan yaşamı ve yargı gücü üzerindeki en önemli sonucu, özgür istenci red ediyor olmasıdır. Zira insan da, diğer her şeyle birlikte, evrensel, mekanik, toplumsal ya da tarihsel yasalara uymak zorundadır.

Macit Gökberk, kitabında kelimeyi determinizm olarak pek çok kez kullanır. Bu ifadeyi birden fazla kere ise “sıkı bir determinizm” şeklindeki tamlama içinde kullandığı göze çarpıyor.